فاطمه مداح نظری - شهر شرم الشیخ در مصر روز دوشنبه، ۱۳ اکتبر میزبان کشورهای شرکت کننده در این اجلاس بود تا به موضوع توافق و ایجاد صلح در غزه رسیدگی شود. شرمالشیخ، شهری ساحلی در جنوب صحرای سینا در کشور مصر است که علاوه بر جاذبههای گردشگری، بهدلیل میزبانی نشستها و اجلاسهای مهم بینالمللی شناخته میشود.
این نشست پس از حصول توافق آتشبس جنگ غزه و با طراحی دولت آمریکا برگزار شد. حضور نیافتن ایران در نشست شرمالشیخ مصر با محوریت صلح غزه در حالی با واکنشهای متفاوت رسانهها و فعالان سیاسی داخلی مواجه شد که حضور جمهوریاسلامی در هر سطحی در این نشست، بیش از هر چیز بهعنوان تاییدی بر طرح مشترک واشنگتن و تلآویو برای آینده منطقه ارزیابی میشود.
وزارت خارجه ایران در یک بیانیه اعلام کرد که ایران از دعوت رئیسجمهور السیسی برای حضور در نشست شرمالشیخ سپاسگزار است. با وجود تمایل به تعاملات دیپلماتیک، نه رئیسجمهور پزشکیان و نه من، نمیتوانیم با کسانی وارد تعامل شویم که به مردم ایران حمله کردهاند و همچنان ما را تهدید و تحریم میکنند. با این حال، ایران از هر ابتکاری که به نسلکشی اسرائیل در غزه پایان دهد و به اخراج نیروهای اشغالگر منجر شود، استقبال میکند.
این بیانیه تاکید میکند: فلسطینیان کاملاً محق هستند که حق اساسی تعیین سرنوشت خود را به دست آورند و همه کشورها بیش از هر زمان دیگری وظیفه دارند که در حمایت از این خواسته قانونی و مشروع به آنان کمک کنند. ایران همواره نیرویی کلیدی برای صلح در منطقه بوده و خواهد بود. برخلاف رژیم نسلکش اسرائیل، ایران به دنبال جنگهای بیپایان نیست، بهویژه به هزینه متحدان ادعایی، بلکه در پی صلح پایدار، شکوفایی و همکاری است.
عدم حضور ایران در این اجلاس، چالشهای قابل توجهی را در شبکههای اجتماعی ایجاد کرده است. بسیاری از تحلیلگران، فارغ از توجه به کنشگریهای اخیر ایالات متحده آمریکا در عرصه میدان و دیپلماسی، مدعی بودند که این یک فرصت طلایی برای جمهوری اسلامی ایران جهت نقشآفرینی در سطح منطقه و جهان خواهد بود. اما در میانه قوتگرفتن همین دیدگاهها بود که مشخص شد نتانیاهو به بهانه برگزاری جشن، سفرش به مصر را لغو کرده است. این در حالی که است که در شبکههای اجتماعی ادعا شده بود، نمایندگان اسرائیل به این اجلاس دعوت نشدند و فرصت خوبی برای حضور ایران است.
اما نکته مهمی که باید به آن دقت شود این است که نشست شرم الشیخ، نمایندگان واقعی مردم فلسطین حضور ندارند. این در حالی است که ایران بارها تاکید کرده که جامعه فلسطین باید شاهد حضور نمایندگان واقعی خود در مجامع بینالمللی باشد. نمایندگانی که به نحوی جامع و واقعی از حقوق ملت فلسطین حمایت و حراست می کنند.
شهاب اسفندیاری، فعال رسانه در توئیتر نسبت به این موضوع واکنش نشان داد و چنین نوشت که «آنچه در شرمالشیخ رخ داد حیرتانگیز است. ۳۵ رئیسدولت برای دستدادن و عکس یادگاری با ترامپ صف کشیدهاند؛ همان رئیسجمهوری که تنها دو ساعت قبل با افتخار گفته بود سلاحهای این نسلکشی را خودش تأمین کرده و نتانیاهو - این جنایتکار جنگی - را رهبری بزرگ خواند».
روزنامه وال استریت ژورنال از برخی از مفاد سند امضا شده در اجلاس شرم الشیخ درباره غزه که با حضور سران برخی از کشورها از جمله دونالد ترامپ برگزار شد، پرده برداشت.
بر اساس این گزارش، در این سند اعلام شده است که ما به دنبال توانمندسازی همه در منطقه برای دستیابی به آرمانهایشان برای صلح، امنیت و رفاه هستیم. ما به دنبال یک دیدگاه جامع برای صلح مبتنی بر احترام متقابل و سرنوشت مشترک هستیم.
در این سند همچنین قید شده است که ما از پیشرفت حاصل شده در ایجاد مقدمات صلح جامع و پایدار در نوار غزه استقبال میکنیم. همچنین ما از روابط دوستانه و سازنده بین اسرائیل و همسایگان منطقهای آن استقبال میکنیم.
در بخش دیگری از این سند قید شده است: ما متعهد به همکاری برای ایجاد اصولی هستیم که نسلهای آینده را قادر میسازد تا در صلح با هم پیشرفت کنند.



