عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی؛
دکتر محقق با انتقاد از جهتگیری غلط منابع بانکی، خاطرنشان کرد : در شرایطی که کشور برای تحقق ثبات اقتصادی نیازمند سالانه 200 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی است، نظام بانکی باید به سمت سرمایهگذاری مولد هدایت شود.
به گزارش شاخه سبز ، حجتالاسلام والمسلمین دکتر محمدجواد محققنیا در دویست و چهل و یکمین جلسه کانون هماندیشی تعالی و توسعه استان قم (اتاق فکر)، که با عنوان «راهکارهای تحقق سرمایهگذاری برای تولید» با همکاری دانشگاه طلوع مهر در این دانشگاه برگزار شد، با تبریک ایام ولادت حضرت معصومه(س) و امام رضا(ع)، از بیتوجهی تاریخی به توسعه زیرساختی و اقتصادی شهر قم انتقاد کرد و گفت: قم با وجود ظرفیتهای مذهبی، فرهنگی، موقعیت جغرافیایی ممتاز و نزدیکی به تهران، همچنان فاقد زیرساختهایی نظیر فرودگاه بینالمللی است و از پروژههای کلیدی مانند اتوبان مناسب قم - تهران بیبهره مانده است.
فقط 1.5 درصد نقدینگی کشور در استان قم متمرکز است
وی با ارائه آماری از وضعیت نقدینگی در کشور، اظهار داشت که تنها 1.5 درصد نقدینگی کشور در استان قم متمرکز است؛ این در حالی است که میزان سرمایهگذاری سال گذشته در قم فقط حدود 13 هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به کل کشور رقم ناچیزی محسوب میشود.
به گفته عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، قم از نظر نسبت جمعیت به منابع تخصیص یافته نیز در جایگاه ناعادلانهای قرار دارد.
وی با بیان اینکه یکی از دلایل عقبماندگی قم، عدم حضور چهرههای ملی از این استان در سطح مدیریتی کشور است، گفت: وقتی مدیران صندوقها و نهادهای مالی از استانهای خاصی هستند، طبیعی است که منابع را به مناطق خود سوق دهند. قم باید از این حالت انفعال خارج شود.
حجت الاسلام والمسلمین محققنیا با اشاره به توزیع نامتوازن تسهیلات بانکی، بیان کرد که از مجموع 7 هزار همت تسهیلات اعطایی در سال 1403، تنها حدود 31 درصد به بخش تولید اختصاص یافته و بیش از 55 درصد به بخش بازرگانی و تجارت رفته که عمدتاً غیرمولد و فاقد ارزش افزوده برای اقتصاد کشور است.
کاهش سهم بخش کشاورزی از تسهیلات نگران کننده است
وی همچنین هشدار داد که سهم بخش کشاورزی از تسهیلات از 240 همت در سال 1402 به 200 همت در سال 1403 کاهش یافته و این روند نگرانکننده است.
این استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد که فقط یک فقره وام به مبلغ دو همت برای حقوق معوقه فولاد خوزستان، معادل کل سرمایهگذاری سالانه در قم بوده و این تناقض، نماد تبعیض ساختاری در تخصیص منابع مالی در کشور است.
وی با انتقاد از جهتگیری غلط منابع بانکی، خاطرنشان کرد که در شرایطی که کشور برای تحقق ثبات اقتصادی نیازمند سالانه 200 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی است، نظام بانکی باید به سمت سرمایهگذاری مولد هدایت شود.
دکتر محققنیا فزود: برای دستیابی به این هدف، کشور نیاز به 2000 میلیارد دلار سرمایهگذاری دارد که در صورت برنامهریزی دقیق، میتوان طی 20 سال و با بهرهگیری از ظرفیت بانکها، آن را محقق ساخت.
وی با بیان اینکه در سال گذشته سیستم بانکی حدود 80 میلیارد دلار معادل ریالی تسهیلات جدید اعطا کرده، سوال کرد: چرا این حجم عظیم از منابع نتوانسته تحولی در تولید ایجاد کند؟
عضو هیئت مدیره بانک سپه افزود که اگر تنها بخشی از این تسهیلات به زیرساختهایی چون حمل و نقل ریلی، آب، انرژی و صنایع تبدیلی اختصاص یابد، میتوان تحولات اساسی در مناطق محروم از جمله قم ایجاد کرد.
دکتر محققنیا از رویکردهای جزیرهای، نگاه منطقهای و عدم وحدت سیاستی در سطح مدیران کشور نیز انتقاد کرد و گفت: استانهایی که در دولت یا در رأس نهادهای کلان کشوری نفوذ دارند، سهم بیشتری از منابع توسعهای میبرند. قم فاقد چنین نفوذی است و باید با تجمیع ظرفیت نخبگان و عقلای استان، سهم خود را از منابع ملی مطالبه کند.
وی در پایان سخنان خود، خواستار شکلگیری مطالبهگری ساختارمند در استان قم برای پیگیری طرحهای توسعهای مانند اتوبان دوم قم-تهران، راهآهن سریعالسیر، افزایش سهم از تسهیلات بانکی و توجه به سرمایهگذاریهای راهبردی در بخش کشاورزی، صنعت و فناوری شد و گفت: قم باید از ظرفیت معنوی و علمی خود برای شکل دادن به یک الگوی موفق توسعه شهری بهره بگیرد و به جایگاهی که شایسته آن است، دست یابد.
این کارشناس مسائل اقتصادی سخنان خود را با اشاره به جایگاه معنوی قم به پایان رساند و از حضار خواست که توسعه قم را در کنار توجه به معنویت، به عنوان یک رسالت دینی و ملی تلقی کنند.
حجتالاسلام والمسلمین دکتر محمدجواد محققنیا از چهرههای برجسته علمی و اجرایی کشور در حوزه بانکداری و اقتصاد اسلامی است. وی عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و دارای تحصیلات حوزوی سطح خارج از حوزه علمیه قم و دکترای اقتصاد از همین دانشگاه میباشد؛ همچنین از محضر استادان برجستهای چون آیات عظام تبریزی، وحید خراسانی و شبیری زنجانی بهرهمند شده است.
دکتر محققنیا در نظام بانکی کشور مسئولیتهای متعددی از جمله عضویت در هیئت مدیره بانکهای سپه و رفاه کارگران، ریاست کمیتههای ریسک و تطبیق، و مشاوره بانک توسعه تعاون را بر عهده داشته است. وی همچنین سابقه تدریس در دانشگاهها و حوزههای علمیه کشور و عضویت در کارگروههای مهم اقتصادی از جمله تدوین برنامه پنجم توسعه و تحول نظام بانکی را دارد.
در حوزه پژوهش، وی بیش از ۵۵ مقاله علمی و ۴ جلد کتاب در زمینه بانکداری و اقتصاد اسلامی منتشر کرده و راهنمایی پایاننامههای بسیاری را به عهده داشته است.
