روز جهانی موزه و میراث فرهنگی به ما اهمیت حفظ و ترویج میراث فرهنگی و نقش مهم موزهها را گوشزد میکند لذا با قرار گرفتن در آستانه این روز باید تلاش کرد به تبیین نقش موزهها در حفظ مواریث جامعه بشری پرداخت.
نباید فراموش کرد که موزهها صرفا محلی برای نگهداری اشیای قدیمی نیستند بلکه آنها پل ارتباطی میان گذشته و آینده هستند.
ایران با داشتن دهها اثر ثبتشده در فهرست جهانی یونسکو، یکی از کانونهای اصلی میراث فرهنگی در جهان به شمار میرود.
حفظ و انتقال این ارزش به نسلهای آینده بسیار مهم است و نسل آینده با بازدید از این موزهها و آشنایی با آثار تاریخی و فرهنگی، می تواند به درک بهتری از گذشته، فرهنگ و هویت خود دست یابد.
افزون بر این موزهها منابع درآمدزای مهمی نیز محسوب میشوند؛چراکه بازدید کنندگانی را از دور و نزدیک جذب میکند و همین باعث افزایش درآمد میشود.
همچنین موزههای عمومی میتوانند به یکی از محورهای توسعه فرهنگی و محور اصلی توسعه گردشگری تبدیل شوند.
حفظ آثار تاریخی به دلیل مزایای فرهنگی و اجتماعی بسیاری که دارد، دارای اهمیت است؛ چراکه این آثار از رفاه اجتماعی و فرهنگی ساکنان منطقه حمایت میکند و میتواند وسیلهای برای دستیابی به اهداف اقتصادی بلند مدت همچون رشد و احیای مجدد شهرها و ایجاد مشاغل کوچک باشد.
حفاظت از موزهها و مجموعههای تاریخی نه تنها یک وظیفه ملی بلکه یک مسئولیت جهانی است لذا برای مقابله با تهدیدات علیه میراث فرهنگی، لازم است که دولت و نهادهای مربوطه اعتبارات و تجهیزات لازم را برای حفاظت از موزهها و محوطههای تاریخی اختصاص دهند و با ایجاد برنامههای آموزشی و آگاهی بخشی، حساسیت این موضوع را به مردم جامعه گوشزد کنند.
به هر حال قدمت و تمدن هر کشوری با آثار باستانی اش شناخته میشود و تخصیص بودجه و منابع لازم برای مرمت و نگهداری از این میراث، ضروری است.
محافظت از آثار تاریخی و میراث فرهنگی نه تنها باعث میشود که افراد یک جامعه فرهنگ خود را غنی بسازند، بلکه موجب رشد و توسعه فرهنگی نیز خواهد شد.
شمار موزههای سراسر ایران بسیار است. چراکه ایران با داشتن پیشینهی تاریخی و فرهنگی چند هزارساله برخوردار از تمدنی است که آثار و نشانههای بسیاری از آن برجای مانده است؛ آثاری که گاه سر از موزههای جهان درآوردند و بخشی از آنها نیز در موزههای کشور نگهداری میشود.
متاسفانه موزههای ما با استانداردهای جهانی فاصله دارند. استاندارد موزه شامل موارد مختلفی همچون چیدمان و فضای مناسب، نور مناسب، دمای مناسب، نوع ویترین و نوع محفظه های شیشه ای و.. است.
در هر صورت حفظ موزهها نیازمند مجموعهای از راهکارهاست که شامل امنیت، نظارت، مدیریت تردد، و حفظ و نگهداری اشیاء و محیط است. مثلا استفاده از سیستمهای هوشمند نظارت و کنترل دسترسی، مدیریت هوشمند تردد افراد و وسایل نقلیه، و استفاده از قفلها و دستگیرههای هوشمند برای حفاظت از کمدها و بخشهای موزه بخشی از راهکارهای حفظ موزهها هستند.
روز جهانی موزه مناسبتی بینالمللی است که هر ساله روز ۱۸ می (۲۸ اردیبهشت) توسط شورای بینالمللی موزه (ICOM) برگزار میشود.



