زهره مهرنوروزی- مسکن یکی از اساسی‌ترین نیازهای هر جامعه‌ای است که تأثیر مستقیم بر کیفیت زندگی افراد دارد. با افزایش جمعیت و تحولات اقتصادی، تأمین مسکن مناسب به یکی از چالش‌های مهم دولت‌ها تبدیل شده است. طرح مسکن ملی یکی از ابتکارات مهم در راستای تحقق عدالت اجتماعی و بهبود وضعیت سکونت شهروندان است. این طرح با هدف ایجاد فرصت‌های برابر برای اقشار مختلف جامعه، تلاش می‌کند تا رویای خانه‌دار شدن را برای بسیاری به واقعیت تبدیل کند. البته مسکن یکی از بازارهای سرمایه گذاری است به هیمن علت هزینه تهیه مسکن بسیار بالا رفته است و تهیه مسکن بدون شرکت در طرح مسکن ملی برای اقشار متوسط ممکن نیست. از دولت نهم در ایران دولت بر ساخت مسکن براب خانواده ها اقدام کرد.
روند اجرای طرح نهضت ملی مسکن با ۱۰ برنامه جدید وزارت راه و شهرسازی با محوریت معاونت مسکن سرعت گرفته است. دیدارهای چهره به چهره با متقاضیان، تزریق منابع مالی جدید، تامین خدمات زیربنایی و روبنایی، رصد پروژه‌ها از طریق سامانه تِم و تمرکز بر مسکن حمایتی و دهکهای پایین از جمله کارهایی است که توسط این وزارتخانه انجام می‌شود.
طرح نهضت ملی مسکن در دولت چهاردهم با تمرکز بر متقاضیان موثر و بویژه گروه‌های حمایتی و دهکهای کم‌برخوردار سرعت گرفته است. تعیین تکلیف پروژه‌های نیمه‌تمام، تصویب بسته‌های حمایتی ویژه برای دهکهای کم‌درآمد، به‌روزرسانی دهک‌بندی متقاضیان مسکن ملی از طریق سامانه رفاه ایرانیان، تدقیق و بروزرسانی اطلاعات سامانه و تطبیق آن با عملکرد واقعی متولیان در استانها، جداسازی طرح جوانی جمعیت و طرح چهار فرزندی از طرح نهضت ملی مسکن و تفکیک پروژه‌های مشارکتی از پروژه های حمایتی در دولت چهاردهم انجام شده است.
از طرف دیگر علاوه بر پایش پروژه‌ها و دیدارهای چهره به چهره با متقاضیان در بازدیدهای میدانی، رصد جدیدترین وضعیت پروژه‌ها از طریق سامانه جامع طرحهای حمایتی مسکن موسوم به تِم، رفع چالش طرح‌ها، تزریق منابع مالی جدید و هم‌افزایی با دستگاههای خدمات‌رسان از جمله اقدامات انجام شده در ۹ ماه اخیر بوده است.
معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی بعد از تدوین نقشه راه و تبیین رویکردهای جدید و عملیاتی در روند اجرای پروژه‌ها از ماهها قبل بازدیدهای میدانی از پروژه‌های مسکن ملی در استان‌های مختلف کشور را در کنار جلسات تخصصی پایش عملکرد متولیان و همچنین شبکه بانکی آغاز کرد.
نشست وزیر راه و شهرسازی با انبوه سازان
بررسی‌های استانی نشان می‌دهد پروژه‌های نهضت ملی مسکن که بعضا سه سال از زمان اجرای آنها در دولت قبل می‌گذرد با چالش‌هایی همچون عدم تزریق وام‌های بانکی، کمبود آورده توسط متقاضیان، کمبود زمین در برخی استان‌های کوهستانی و نبود خدمات روبنایی و زیربنایی مواجهند.
دولت چهاردهم، تامین مالی طرحهای بر زمین مانده را آغاز کرده است. براین اساس مطابق دستورالعمل ابلاغی صندوق ملی مسکن به پروژه‌های بالای ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی که تکمیل آن نیازمند تامین منابع باشد تسهیلات قرض‌الحسنه اختصاص می‌یابد. همچنین برای پروژه‌های با پیشرفت کمتر نیز تهیه و توزیع ۹۰ هزار تن میل‌گرد به قیمت کارخانه در دستور کار قرار داشته و در حال انجام می باشد که این اقدامات فشار مالی بر متقاضیان را کاهش داده است.
بررسی عملکرد دولت چهاردهم در پیشبرد طرح نهضت ملی مسکن و آمار مستند بر سامانه تم اعم از پیشرفت فیزیکی پروژه ها تعداد پروانه های ساختمانی صادره تعداد قراردادهای مشارکتی مدنی جدید شهری و روستایی حاکی از جهش و رشد صعودی روند تکمیل پروژه ها و عزم دولت در انجام تعهدات و تکالیف حوزه مسکن دارد. گفتنی است وزارت راه و شهرسازی در دولت چهاردهم علاوه بر اهتمام بر تولید و عرضه مسکن با تدوین و تصویب بسته مدیریت بازار اجاره در آستانه ماه های پیش رو تمام تلاش خود را جهت تنظیم گری بازار اجاره مسکن نیز بکار بسته است.
بررسی‌های استانی نشان می‌دهد پروژه‌های نهضت ملی مسکن که بعضا سه سال از زمان اجرای آنها در دولت قبل می‌گذرد با چالش‌هایی همچون عدم تزریق وام‌های بانکی، کمبود آورده توسط متقاضیان، کمبود زمین در برخی استان‌های کوهستانی و نبود خدمات روبنایی و زیربنایی مواجهند.
دولت چهاردهم، تامین مالی طرحهای بر زمین مانده را آغاز کرده است. براین اساس مطابق دستورالعمل ابلاغی صندوق ملی مسکن به پروژه‌های بالای ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی که تکمیل آن نیازمند تامین منابع باشد تسهیلات قرض‌الحسنه اختصاص می‌یابد. همچنین برای پروژه‌های با پیشرفت کمتر نیز تهیه و توزیع ۹۰ هزار تن میل‌گرد به قیمت کارخانه در دستور کار قرار داشته و در حال انجام می باشد که این اقدامات فشار مالی بر متقاضیان را کاهش داده است.
بررسی عملکرد دولت چهاردهم در پیشبرد طرح نهضت ملی مسکن و آمار مستند بر سامانه تم اعم از پیشرفت فیزیکی پروژه ها تعداد پروانه های ساختمانی صادره تعداد قراردادهای مشارکتی مدنی جدید شهری و روستایی و... حاکی از جهش و رشد صعودی روند تکمیل پروژه ها و عزم دولت در انجام تعهدات و تکالیف حوزه مسکن دارد. گفتنی است وزارت راه و شهرسازی در دولت چهاردهم علاوه بر اهتمام بر تولید و عرضه مسکن با تدوین و تصویب بسته مدیریت بازار اجاره در آستانه ماه های پیش رو تمام تلاش خود را جهت تنظیم گری بازار اجاره مسکن نیز بکار بسته است.
بازدید معاون وزیر راه و شهرسازی از مسکن ملی استان قم
این بازدیدها از ابتدای سال ۱۴۰۴ وارد فاز جدیدی شده و یک تیم تخصصی از مدیران تمام مجموعه‌های مرتبط با مسکن با هدایت حبیب‌الله طاهرخانی ـ معاون مسکن و ساختمان به صورت هفتگی از پروژه‌های استانها بازدید و مسائل و مشکلات در جلسات شورای مسکن استان با حضور استاندار بررسی و تعیین تکلیف می‌شود. طاهرخانی تاکنون در سفر به شش استان گیلان، استان لرستان، قزوین، آذربایجان غربی، کرمانشاه و قم ضمن حضور در جلسه شورای مسکن این استانها از نزدیک آخرین وضعیت پروژ ه‌های نهضت ملی مسکن را بررسی کرده است. وزیر راه و شهرسازی نیز در سفرهای استانی هیات دولت، آخرین وضعیت پروژه‌های مسکونی را رصد و بررسی می‌کند. به طور مثال فرزانه صادق در سفر اخیر خود به استان کرمانشاه به همراه طاهرخانی معاون مسکن با متقاضیان مسکن ملی و انبوه‌سازان، شیوه‌های مختلف اجرای طرحهای مسکن حمایتی و روش‌های صنعتی‌سازی را مورد بررسی قرار دادند.
مسکن ملی در استان قم درآستانه تحقق است ، در استان قم ۲۰۳ هزار نفر در طرح نهضت ملی مسکن ثبت کردند که از این بین ۸۵ هزار نفر واجد شرایط خانه‌دارشدن هستند. نهضت ملی مسکن در این استان در ۲ طرح کلی انبوه‌سازی (واحدهای آپارتمانی) و همچنین خانه‌های یک‌طبقه حیاط‌دار در ۱۲ سایت اجرا می‌شود. شهرک پرنیان به مساحت ۹۵۰ هکتار در فاصله ۲۱ کیلومتری پردیسان قم در محدوده روستای قلعه چم قرار دارد و به‌عنوان سایت جدید نهضت ملی مسکن ساخت خانه‌های ویلایی در آن آغاز شده‌است. در این سایت، ساخت خانه‌های یک‌طبقه حیاط‌دار ۳۰۰ مترمربعی در طرح نهضت ملی و ۲۰۰ مترمربعی برای طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت پیش‌بینی شده‌است. در فاز نخست این شهرک هفت هزار و ۵۰۰ واحد ویلایی احداث می‌شود.
شهرک پرنیان ظرفیت ۴۰ هزار واحد مسکونی را در خود دارد که در گام نخست در سه‌فاز ۱۷۰.۳۶۰ و ۴۱۵ هکتاری اجرایی خواهد شد که در فاز اول آن به مساحت حدود ۱۷۰ هکتار طراحی و اجرا می‌شود. سایت ۴۸۰ هکتاری طایقان در هفت‌کیلومتری شهرک پردیسان قم و نزدیکی روستای طایقان قرار دارد. روستای طایقان در بخش سلفچگان قرار دارد. ۱۸ کیلومتر با قم فاصله دارد و در جنوب غربی استان است. همچنین سایت نهضت ملی مسکن اسلام‌آباد قنوات نیز واقع در هفت‌کیلومتری شهر قم، بین مبارک آباد و شهر قنوات قرار دارد و مساحت آن ۵۴۵ هکتار است. سایت ۵۶۰ هکتاری شهرک شهید رییسی در منطقه پردیسان در حال ساخت است. این شهرک ظرفیت احداث ۳۰ هزار واحد مسکونی را دارد.
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی قم از تحویل یک‌هزار و ۶۰۰ واحد مسکونی در قالب طرح نهضت ملی مسکن در طول سال ۱۴۰۳ در این استان خبر داد.
محمد اطهری در گفت‌وگو با ایرنا افزود: برای امسال نیز ساخت سه هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی جدید در قالب نهضت ملی مسکن در دستور کار قرار دارد که بخشی از آنها به‌صورت آپارتمانی و بخشی نیز به‌صورت واحدهای ویلایی حیاط‌دار خواهد بود.
وی از استفاده بنیاد مسکن قم از فناوری‌های نوین در ساخت‌وساز خبر داد و گفت: پروژه طایقان، نمونه‌ای از این نوآوری‌هاست که در آن برای نخستین بار در کشور، از فناوری بومی‌شده توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان قم استفاده شده‌است.
مدیرکل بنیاد مسکن قم همچنین با اشاره به تأمین زمین برای احداث مسکن محرومان افزود: در سالجاری با همکاری اداره‌کل راه و شهرسازی، زمین مورد نیاز برای ساخت ۴۶۰ واحد مسکونی ویژه اقشار محروم تأمین و عملیات اجرایی این واحدها نیز آغاز شده‌است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به اجرای طرحهای اشتغال‌زایی و حمایت از جمعیت در مناطق روستایی اشاره کرد و گفت: بنیاد مسکن در قالب طرح "واگذاری زمین‌های کارگاهی"، در سال گذشته ۴۴ قطعه زمین در روستاهای استان قم واگذار کرده که این اقدام نقش مؤثری در ایجاد اشتغال پایدار و رونق تولید محلی داشته است.
اطهری با اشاره به اهتمام بنیاد مسکن نسبت به اجرای سیاست‌های حمایتی در حوزه جوانی جمعیت نیز گفت: سال گذشته تمامی متقاضیان واجد شرایط در طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در مناطق روستایی، زمین رایگان دریافت کردند، این طرح در سالجاری نیز ادامه دارد و در شهرهای با جمعیت کمتر از ۲۵ هزار نفر نیز قابلیت اجرا خواهد داشت.
وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۳ همچنین در شهرستان‌های کهک، قنوات، جعفریه و دستجرد، ۱۶۰ واحد مسکونی دیگر به متقاضیان تحویل داده شد، رویکرد بنیاد مسکن در تمام این پروژه‌ها، احداث واحدهای باکیفیت، ایمن و متناسب با شأن مردم شریف استان قم بوده‌است.
وی افزود: یکی از نیازهای مهم روستاییان، اخذ سند مالکیت برای املاک و اراضی است، با وجود اینکه سهمیه استان در سال گذشته یک‌هزار و ۷۰۰ جلد سند بود، بنیاد مسکن توانست ۲ هزار و ۲۰۰ سند برای زمین و خانه‌های روستایی صادر و به متقاضیان واگذار کند.
اطهری با اشاره به قانون الزام اخذ سند مالکیت که از سال گذشته تصویب شده، تاکید کرد: این قانون باید طی ۲سال اجرا شود، از این‌رو انتظار می‌رود روستاییان هرچه سریع‌تر برای دریافت سند مالکیت املاک خود اقدام کنند تا بتوانیم پاسخگوی نیازهای آنها در سال جدید نیز باشیم.
