هیفاء پردل- این روزها مردم با وجود ناترازی های برق و انرژی ناترازی های دیگری را باید با آن دست وپنجه نرم کنند از ناترازی در اقتصاد؛ مدیران نا کارآمد و هم چنین ناترازی در وضعیت مسکن و بحران دیگر که همه و همه کمر مردم را شکسته است این روزها خاموشی های برق نقل هر محفل و مجلسی شده است ناترازی هایی که آسیب های جدی به صنعت و از سویی به اقشار مختلف وارد ساخته است .
اما چرا باید ایران با چالش ناترازی روبرو باشد؟
ایران در فهرست بزرگترین ذخایر گازی، در جایگاه دوم ایستاده است؛ اما با بحران کسری انرژی روبرو است و در نیروگاهها از سوخت آلایندهی مازوت استفاده می¬کند؛ این ناترازی در حال حاضر به بیش از ۱۶ هزار مگاوات رسیده؛ چیزی معادل ظرفیت تولید ۱۶ نیروگاه اتمی بوشهر. چندین عامل در ایجاد و تشدید این بحران نقش دارند.
از یک سو، وابستگی شدید صنعت برق به گاز طبیعی، مشکلات ساختاری و عدم سرمایهگذاری کافی در منابع انرژی تجدیدپذیر و زیرساختهای برق، بهویژه نیروگاههای تجدیدپذیر، شرایط را پیچیده و ناترازی انرژی را به ابرچالشی دائمی تبدیل کرده و از سوی دیگر، سیاستگذاریهای نادرست و مصرف بیرویه انرژی توسط صنایع و خانوارها نیز به این بحران دامن زده است.
لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ در وضعیتی توسط دولت بسته شد، که کشور با ناترازیهای رو به گسترش در تمامی حاملهای انرژی از جمله گاز طبیعی، برق و بنزین روبهرو است. بنابر اعلام بازوی پژوهشی مجلس، در سال ۱۴۰۱ میزان ناترازی گاز طبیعی در اوج مصرف به ۳۱۵ میلیون مترمکعب در روز رسید و اگرچه بهواسطه افزایش دما در سال ۱۴۰۲ این عدد به حدود ۲۸۰ میلیون مترمکعب در روز کاهش یافت.
یکی اینکه در زمستان با ناترازی گاز مواجه هستیم و امکان تحویل گاز به نیروگاهها وجود ندارد و این امر منجر به کاهش تولید میشود و دلیل دیگر در تابستان از تمامی ظرفیت نیروگاهی استفاده میکنیم ناچار هستیم بعد از عبور از اوج مصرف نیروگاهها برای تعمیرات اساسی باید اورهال شوند.
متوسط عمر نیروگاهها بالاست به طوری که ۳ درصد نیروگاههای ما بالای ۴۰ سال دارند و ۱۵ درصد بالای ۳۰ سال به عبارتی نزدیک به یک پنجم نیروگاههای ما عمر بالای ۳۰ سال دارند و به دلیل مشکلات ناشی از تحریم و مشکلات اقتصادی باعث شده توانیر و هم تولید کنندگان خصوصی برق امکان تعمیرات به موقع را ندارند. در نتیجه این دو دلیل دست به دست هم داده و منجر به خاموشی شده است .
با این برنامه خاموشی ها که برخی با برنامه و بسیاری بدون برنامه صورت می گیرد به صنعت آسیب های فراوانی وارد کرده است لذا به دنبال خم شدن کمر صنعت چرخ تولید می ایستد و این امر در سایه تحریم تفسیر زیادی خواهد داشت چون همین چرخ های تولید و همین صنعتگران هستند که فعلا مانند یک مسکن در برابر دردهای دردناک تحریم عمل کرده و تا حدودی کشور بر روی پای خود ایستاده است .
رهبری طی سال ها است که برای تاکید بر اهمیت تولید سال ها را با کلید واژه تولید نامگذاری کرده اند سال 1404 نیز به نام سال حمایت از سرمایه گذاری در تولید نامیده شد که می تواند تلنگری برای مسئولان ما باشد تا با تسهیل در مسیر سرمایه گذاری و جذب سرمایه گذاران در حوزه تولید برق گام اساسی بردارند چرا که ادامه این خاموشی آسیب هایی بدتر از کرونا می تواند به مردم وارد کند .
خاموشی ها امروز در کنار ناترازی اقتصاد به همه اقشار جامعه از کاسبان گرفته تا کشاورزان و صنعتگران و از سویی نانوایان صدمات جبران ناپذیری را به کشور وارد کرده است روزی نیست که ما رسانه صدای اعتراض تولید کنندگان که امروز فرماندهان جنگ اقتصادی به شمار می روند و یا کشاورزان که مسئول امنیت غذایی جامعه می باشند و مهم تر از همه مردم که در بدترین شرایط در اوج گرما باید شاهد خاموشی ها و وضعیت اقتصادی و معیشتی بدی باشند.
جا دارد در سالی که به سال حمایت از سرمایه گذاری برای تولید نامیده شده است تلنگری برای مسئولان و سرمایه گذاران ما باشد تا در انرژی های تجدید پذیر سرمایه گذاری و راه را برای جذب سرمایه های داخلی و خارجی مهیا کنند خاموشی ها باعث آسیب به لوازم خانگی بسیاری از مردم در شرایط تورم شده است و به نظر اگر ادامه یابد چرخ های تولید از کار می ایستد با تعطیلی هر واحد تعطیلی یعنی بیکاری و با بیکاری نیروی انسانی یعنی فقر و فقر هم برابر با هزاران آسیب های اجتماعی و فرهنگی ایران اسلامی کشوری غنی و ظرفیت های مطلوبی در حوزه سرمایه گذاری انرژی دارد
