زهره نعلبندی
پنجم خردادماه روز ملی حمایت از خانواده زندانیان است و اکثریت قریب به اتفاق خانواده‌های زندانیان را که هیچ نقشی در ارتکاب جرم از سوی فرد بزهکار نداشته اند باید در زمره اولین قربانیان جرم و جنایت در جامعه به حساب آورد.
از این رو بر اساس تحقیقات صورت گرفته اکثر خانواده‌های زندانیان، نیازمند حمایت هستند و در صورت عدم حمایت از این خانواده ها شاهد رشد چشمگیر طلاق همسران زندانیان، ترک تحصیل فرزندان، ناهنجاری های اجتماعی و روانی خواهیم بود.
اصلا همینکه برچسب زندان و زندانی به یک خانواده زده شود، نگاه‌ها به کل اعضای آن خانواده تغییر می‌کند و خانواده‌ای که هیچ نقشی در جرم و چنایت فرد زندانی نداشته باید متحمل رنج‌های زیادی شود و نگاه منفی جامعه را به دوش بکشد.
لذا زندانی شدن سرپرست خانواده زمینه ساز بروز آسیب های اجتماعی فراوانی برای اعضای خانواده زندانیان است.
این خانواده‌ها در معرض نگاه سنگین جامعه، آسیب‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... هستند، مشکلاتی که اگر حل نشوند، پیامدهای مخربی به همراه خواهند داشت، لذا در صورت عدم حمایت از این خانواده‌ها شاهد رشد چشمگیر طلاق همسران زندانیان، ترک تحصیل فرزندان، ناهنجاری‌های اجتماعی و روانی، گرایش اعضای خانواده به مشاغل کاذب و تکدی‌گری خواهیم بود.
نوجوان یا جوانی که در کنار بحران هویت یابی و بلوغ جنسی از محبت و حضور یکی از والدین به علت زندانی شدن او محروم است، همواره در درون خود احساس سرشکستگی و ذلت و حقارت می‌کند و برای بیان اعتراض خود به این شرایط ممکن است به کارهای آسیب زا متوسل شود و به نیاز خود برای مقبولیت پاسخی غلط و اشتباه بدهد.
ایجاد اشتغال و توانمندسازی خانواده زندانیان، توجه به فرزندان زندانیان، توزیع بسته‌های معیشتی بین خانواده زندانیان، حفظ کرامت انسانی و آبروی این خانواده‌ها از جمله اولویت‌هایی است که در حمایت از خانواده زندانیان باید رعایت شود و بدون تردید حمایت از خانواده زندانیان راهکار اساسی مبارزه با آسیب های اجتماعی است.
افزون بر این آموزش مهارت‌های زندگی به خانواده زندانیان ضرورت دارد؛ این مهارت‌ها شامل توانایی‌هایی است که به خانواده‌های زندانیان کمک می‌کند تا در مدت زندانی بودن سرپرست خانواده به چه نحوی رفتار کند.
مجازات زندان اگر چه به عنوان یک راهکار برای اصلاح، درمان، پیشگیری و رعایت عدالت در جامعه در مواجهه با قانون‌شکنان و مجرمان پذیرفته شده است اما آسیب‌های ناشی از آن، خانواده زندانی را به قربانیان واقعی جرم تبدیل می‌کند.
