فاطمه مداح نظری - برای بازیگران یک نقش خاص آغازگر مسیر درخشش در آسمان هنر است، شاید اگر همین الان هم به چند بازیگر چهره فکر کنید به یادبیاورید که هرکدام با چه نقشی در ذهنها ماندگار شدهاند.شاید یکی از ماندگارترینهای سینما و تلویزیون نقشی است که نه در ایران، بلکه در کشورهای منطقه هم ماندگار شده است؛ مختار ابن ابی عبید ثقفی، قهرمان تاریخی سریال مختارنامه. ماندگاری این سریال تا جایی است که تصویر فریبرز عربنیا را روی ضریح مختار در مسجد کوفه قرار داده است.فریبرز عربنیا تمامی این اعتبار را رها کرد، به کانادا رفت و امروز راننده خودرو بیماربر است.همچنین تنها چند روز از اظهارات ارژنگ امیرفضلی بازیگر ایرانی بعد از مهاجرت به کانادا گذشته است، او که بازیگر نقش ماندگار مجموعه «سلام» بود، امروز راننده تاکسی اینترنتی در این کشور است.
سفر و مهاجرت به خارج از کشور همواره در همه ادوار وجود داشته است ولی این افراد برای ادامه کار، تحصیل و متخصص شدن در زمینه کاری و هنری خود به خارج می رفتند ولی نسبت به کشور و هموطنان خود علاقه داشته و به ریشه های خود فخر می فروختند. و این عرق وطن پرستی را می توان در سبقه و کارنامه کاری این هنرمندان دید که علاوه بر سفرهای خارجی خود دست از ریشه های اسلامی و ایرانی خود بر نمی داشتند.
هنر، یک بیانیه خلاقانه و ارتباطی بین انسان و جهان اطراف و یکی از اعتبارات بنیادین انسانی است. هنرمند باید در همه عرصه های اجتماعی نیز حضوری پررنگ داشته باشد و در کنار ملت و دولت در پبیشبرد توسعه فرهنگی و اجتماعی نقش موثری ایفا کند. ولی بعضی ها دوست دارند هنرمندان را در برابر دولت و نظام حاکم قرار دهند تا در پس این پرده پر التهاب و آشوب های ساختگی منفعت خود را برداشت کنند. متاسفانه نیز برخی از هنرمندان و سلبرینی ها نیز فریب خورده و بازیچه این دست های پشت پرده می شوند.
عدالت، آزادی و معنویت و هویت ظلم ناپذیری سه شاخصه اصلی یک هنرمند انقلابی است و هنرمندانی که به واسطه این انقلاب رشد کرده و در رسانه های مختلف شناخته و مطرح شدند باید همسو با مردم خود حرکت کنند و در مسیر تحقق اهداف انقلاب تلاش کنند تا با زبان هنر هخود بتوانند این انقلاب را به جهانیان معرفی کنند.
این در حالی است که برخی از هنرمندنماها سعی دارند تا در این زمینه اختلالاتی ایجاد کرده و خود را مضحکه رسانه های معاند غربی نمایند و چنان در این نقش تخریبی رو می روند که تبدیل به تیشه برای زدن ریشه های انقلابی می شوند که تاکنون از آن ارتزاق می کردند و از آن بستر به جایگاه کنونی خود رسیده اند.
برخی هنرمندنماها با وعده های دروغین علاوه بر مهاجرت اقدام آشوب افکنی، تحریک و تنه انگیزی در کشور کردند و حتی توهین های زیادی را به مردم خود نمودند.
احمد پدرام، یک نویسنده و روانشناس اجتماعی گفت: هنر هنرمندان این است که مشهور شوند و هدف هر هنرمندی این است که در عرصه کاریش زبانزد شود. مسئله مهاجرتهای بازیگران را باید از جهت آسیبهای اجتماعی بررسی کرد، زمانی که یک نفر در جامعه احساس کند شرایط کاری، مالی، زندگی و رفتاری باب میلش نیست تصمیم میگیرد به شهر یا کشور دیگر مهاجرت کند. مهاجرت با قصد داشتن زندگی بهتر انجام میشود.
قطعاً شکلگیری این معضل را باید در مشکلات داخلی جستجو کنیم و بهتر است برای جلوگیری از این اتفاق که سینما و تلویزیون را به محلی برای سوءاستفاده و معبری برای دسترسی به شرایط مالی بهتر در کشوری دیگر تبدیل کرده تمهیدی اندیشید و جلوی این اتفاق را گرفت.
رهبر قنبری کارگردان سینما در گفت و گویی گفت: هر گاه سیاستگذاریهای ما از جنبههای مختلف در راستای ایجاد حس همبستگی، مبتنی بر موضوعات روز جامعه، مسائل و مبانی فرهنگی و دینی کشورمان بود طبیعی است که این گریز به وجود نمیآید اما این گسست و گریز در این شرایط که مبانی فرهنگی سیاسی ما مبتنی بر مسائل فرهنگی، خانوادگی و دینی ما نیست یک امر طبیعی به حساب میآید که روز به روز جنبههای فاجعهبار بیشتری به خود میگیرد.
او افزود: چند سال پیش فیلمی سینمایی در آمریکا دیدم که توسط یک کارگردان زن ایرانی ساخته شده بود و نگاهی کاملاً دروغ به ایران داشت و مسائلی از کشورمان مطرح کرده بود که کاملاً دروغ و بیاساس بود. وقتی کارگردان فیلم را دیدم به او تذکر دادم که مطالب مطرح شده در فیلمت کاملاً دروغ است اما او با کنایه به من گفت که تو حسادت کن، من توانستم و پناهندگیام را گرفتهام. ما وقتی تهیهکننده مجهولالحال را به سینما میآوریم و فیلم میسازد بدون اینکه دغدغه فرهنگی داشته باشد، معلوم است که این وضعیت به وجود میآید.
کارگردان فیلم سینمایی «روییدن در باد» در ادامه اظهار داشت: فرهنگ تابعی از مناسبات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، روانشناسی و... است که از گرایشات، رفتارها، احساسات، تاریخ، کردار و هویت مردم آن کشور شکل میگیرد و سینما و ادبیات تجلیگاه هنر هستند. سینما و ادبیات را باید آموخت تا نقطه تجلیگاه فرهنگ مبتذل نشود. ما وقتی آموزش نداریم و به جای سیاست فرهنگی، فرهنگ سیاسی را جایگزین میکنیم، اکثر قانونگذاریهای فرهنگی ما هم به شکلی صورت میگیرد که در خدمت اهداف سیاسی قرار دارد و این میتواند عامل مهمی برای فراری دادن هنرمند از کشور باشد.
قنبری در ادامه اظهاراتش، گفت: کسی که فقط سیاست آموخته و در جایگاهی فرهنگی قرار میگیرد سر و شکل عناصر فرهنگی را به سود منابع خود کج میکند و این گسیختگی را به وجود میآورد که در همه تجلیگاههای فرهنگی شاهدش هستیم.
رضا صائمی، منتقد سینما و تلویزیون گفت: در گذشته بازیگرانی که ترجیح میدادند برای ادامه فعالیت حرفهایشان از ایران خارج شده و در کشورهای دیگر اعم از شبکههای ماهوارهای حضور داشته باشند افراد شناختهشدهتری بودند و این روند کمکم به شکلی ادامه پیدا کرد که امروز افراد کمتر شناخته شده این کار را انجام میدهند.
وی تصریح کرد: یکی از عوامل اصلی در شکلگیری این روند مشکلات داخل کشورمان بود. به نظر من باید به این معضل به جای نگاه برون متنی، نگاهی درون متنی داشته باشیم و این مشکل را از این منظر مورد بررسی قرار دهیم که یک سری مشکلات داخل ساختار خودمان وجود دارد که فضا را برای فعالیت برخی هنرمندان یا علاقهمندان به هنر مسدود کرده و به آنها اجازه فعالیت یا پیشرفت نمیدهد.
امرالله احمدجو نویسنده و کارگردان سینما و تلویزیون گفت: با توجه به این مسأله در ابعاد گستردهتری مثل تحریمهای آمریکا علیه کشور ما برای مشاهده دستاورد واکنشها ما مجبور به صبر و تحمل هستیم تا زمان برایمان درست یا غلط بودن واکنشها را مشخص کند، به همین دلیل فعلا نسبت به این مسأله نمیتوان برآوردی قطعی داشت.
کارگردان مجموعه تلویزیونی «روزی روزگاری» در پایان گفت: متأسفانه امروز شاهد هستیم که بسیاری از افراد با سوء استفاده از موقعیت و وضعیت فعلی به فکر رسیدن به منافع شخصی خود هستند. امیدوارم این افراد از چنین رفتاری صرف نظر کنند و همه مردم با هم به اتحاد برسند تا ما بتوانیم در برابر تحریمهای ظالمانه آمریکا مقاومت کنیم. هنرمندان نیز به نوبه خود میتوانند با انجام وظایف اجتماعیشان در کنار مردم باشند و با توجه به موقعیتی که دارند برای ایجاد این یکدلی و اتحاد تلاش کنند.
لیلی رشیدی اظهار داشت: همیشه نسبت به مشکلات جامعه نگاهی دغدغهمند داشتم و علاقهمند بودم که به اندازه توانم در حل مشکلات سهیم باشم و این وظیفه هر شهروندی نسبت به جامعه خود است که من نیز برابر تحریمهای آمریکا علیه ایران حداقل کاری که میتوانستم انجام دهم اعلام اعتراض به این اقدام در سطحی جهانی است تا مردم دنیا به این بی عدالتی نسبت به مردم ایران آگاه شوند.
این بازیگر اظهار داشت: من در اعتراض به تحریمهایی که علیه کشورم صورت گرفته با صفحهای که در اینستاگرام دارم اعتراضم را عنوان کردم و وقتی تحریمهای ترامپ را محکوم کرده و مملو از بی عدالتی و ظالمانه میدانم دلیل بر این نیست که سیاست و وضعیت داخل کشورم را کاملاً تأیید میکنم. مطمئناً کاری که دولت آمریکا علیه ایران کرده به مردم ضربه میزند و فشار اصلی به مردم وارد میشود. به اعتقاد من هنرمندان در همین حد که بخواهند اعتراض خود را بیان کنند تا به گوش جهانیان برسد میتوانند میتواند موثر باشد.



