مینا اصلانی- فرزندآوری در سالهای اخیر به یکی از موضوعات چالشی جامعه و حاکمیت تبدیل شده است و علیرغم اینکه بسیاری از خانواده ها و زنان طبقه متوسط تمایل به فرزندآوری و تجربه کردن احساس مادری دارند؛ اما ناامنی های اقتصادی و نوسانات هر لحظه ای قیمت‌ها یکی از دلایل عمده (هر چند عامل مطلق نیست) ترس خانواده ها مبنی بر عدم توانایی در تامین آینده فرزندان خود می باشد.
از تاریخ تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در سال ۱۴۰۰؛ تلاش برای افزایش و تقویت باروری آغاز شد تلاشی که سیر معکوسی طی نمود و امروز آمار عملکرد منفی در نرخ رشد باروری بسیار یاس برانگیز است.
روز ملی جمعیت را در حالی سپری کردیم که کشور داده های مبتنی بر حداقل ولادت را در سال گذشته تجربه کرد. نرخ باروری کشور هر سال در حال کاهش می باشد به طوری که از ۱.۵۸ در سال ۱۴۰۰ به ۱.۴۴ در سال ۱۴۰۳ تنزل یافته است و در واقع تعداد موالید در سال ۱۴۰۳ به کمتر از ۱ میلیون تولد در سال نشان دهنده روندی بحرانی در وضعیت جمعیتی کشور می باشد.
داشتن فرزند از بعد روانی اجتماعی و اقتصادی هزینه بر است هر چند کاهش نرخ باروری مرتبط با افزایش سن بارداری، تحصیلات عالیه زنان و رفاه و استقلال آنها نیز است و این مقوله ها زمینه ساز تغییر طرز تفکر زنان نسبت به بحث کیفی داشتن فرزند و تربیت و رفاه کودک می باشد. اما باید در نظر داشت بحث کیفی؛ صرفا" بحث مالی نیست ک با سیاست‌های اعطای تسهیلات نسبت به ترغیب خانواده ها برای فرزندآوری اقدام نمود. بلکه زیربنای آموزش تربیت و پرورش جامعه باید غنی باشد تا خانواده برای اطمینان از مقوله کیفیِ داشتن فرزند؛ دلگرم و متقّن باشد.
نگرانی‌های اجتماعی و ارتقای کیفی خانواده ها باید کاهش داده شود و تنها از نقطه نظر تک بعدی و اقتصادی و با اتخاذ سیاست‌های تشویقیِ مالی؛ نمی توان زوجین را به داشتن فرزند ترغیب نمود. مادرِ امروز، ابتدا" علاقمند به ارتقای سطح زندگی خود و از آن پس در اندیشه فرزندآوریست از اینرو، تا زمانی که زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی خانواده ها اصلاح نشود باید همچنان شاهد سیر نزولی باروری و کاهش زاد و ولد بود. صِرف صدور بخشنامه، کاری از پیش نمی برد و شرایط کلّی زندگی شهروندان باید بهبود یابد تا فرزنداوری به انتخابی مشتاقانه تبدیل شود چرا که بلحاظ روانشناختی؛ کودکی که نطفه اش با آرزو و ذوق والدین بسته شده و به دنیا می آید نسبت به کودکانی که به دلایل مادی با تصمیم والدین خود پا به جهان می گذارند روان سالم‌تری خواهند داشت.
سیاست‌های تشویقی صرفا" مناسب خانواده هایی است که تمایل به فرزندآوری دارند اما به دلیل فقدان شرایط مالی اقدام به بارداری نمی کنند و چه بسا خانواده هایی ک تمکن مالی برای داشتن فرزند دارند اما انگیزه فرزندآوری در آنها کاهش پیدا کرده که برای این خانواده ها باید تدابیر اساسی اندیشید و با وسعت نظر تصمیم اتخاذ نمود.
کاهش زاد و ولدِ منجر به کاهش کمیّت و کیفیت نیروی کار؛ بعنوان رکن اصلی رشد و توسعه اقتصادی به نوبه خود در آینده ای نه چندان دور، مواجه با بحران سالمندی و ورود به واردات نیروی کار خارجی خواهد بود.
