فاطمه مداح نظری - سینما در جوامع پیشرفته امروزی یک رسانه مهم و اثرگذار و در عین حال پرمخاطب و پربحث بوده که علاوه بر بعد هنری خود، در فرهنگسازی و تأثیرگذاری بر فرهنگ جوامع نیز نقش بسزایی دارد.
سینما آخرین هنر و به عبارت دیگر هفتمین هنر است . شش هنر دیگر عبارتند از : تئاتر ، نقاشی ، مجسمه سازی ، معماری ، موسیقی و رقص . در این میان سینما تنها هنری است که نه تنها شش هنر دیگر را زیر پوشش گرفته بلکه به گونه ای توانسته آنها را ارتقاء دهد.
سینما به عنوان یکی از مهمترین عناصر فرهنگ‌ساز در جامعه ایرانی اسلامی، در بیانات گهربار رهبر معظم انقلاب نیز به کرات مورد تأکید قرار گرفته و ایشان تا جایی به سینما توجه داشته‌اند که این بخش را کلید پیشرفت کشور دانسته و به عنوان هنری برتر و متعالی مورد خطاب قرار داده‌اند.
با توجه به اهمیت بخش هنر در جامعه و به‌ویژه سینما، رهبر معظم انقلاب همواره با این قشر در ارتباط بوده و در بازه‌های مختلف دیدارهایی با اهالی هنر و به‌ویژه اصحاب سینما در راستای آشنایی با دیدگاه‌های این قشر داشته‌اند و بر لزوم تقویت ارزش‌های دینی و ملی در آثار سینمایی تأکید کرده‌اند.
رهبر معظم انقلاب در یکی از دیدارها با اصحاب سینما در بیاناتی فرمودند: کلید پیشرفت کشور به میزان زیادی دست سینماگران است، چرا که دست‌اندرکاران هنر فاخر سینما با توجه به تأثیرگذاری و جهت‌دهی این هنر می‌توانند با تولیدات خود روح امید، شوقِ پیشرفت، انگیزه کار و تلاش، اعتمادبه‌نفس و اعتقاد به ارزش‌های اسلامی و ملی را در جامعه ترویج کنند و سهم بزرگ خود را در پیشرفت و تعالی کشور ایفا نمایند و یا اینکه با فیلم‌های خود، نسلی ناامید، پشیمان، متکی به بیگانه و تحقیرشده را پرورش دهند.
بر اساس دیدگاه امام راحل، هنر محلی برای تعالی اجتماع بوده و در حقیقت بیان کننده نقاط ضعف و مبهم جامعه است. همچنین در بیانات ایشان، هنر، بیان کننده و ترسیم کننده عدالت و انصاف است؛ بدین معنا که هنر بهترین ظرفیت برای بیان معضلات و ارائه راهکارها و جهت‌دهی برای تعالی انسان‌ها است.
سینما و فرهنگسازی از طریق سینما در پیام حضرت امام راحل مورد اشاره قرار گرفته است و تأکید بر جمله «سینما کلید پیشرفت کشور است» در بیانات رهبر معظم انقلاب، نشان‌دهنده جایگاه مهم سینما بوده است. حضرت امام راحل نیز پیش از پیروزی انقلاب در سخنانی فرموده بودند که با سینما مخالف نیستیم، با فحشا در سینما مخالفیم.
هنر سینما در دیدگاه رهبر معظم انقلاب و امام راحل عموماً به عنوان یک هنر برتر روایتگرِ مسلط بر مخاطب مورد توجه بوده است. کارگردان و نویسنده در یک فیلم دو ساعته سینمایی، کاملاً مسلط و مشرف به ذهن مخاطب است، از این رو سینما بهترین فرصت برای ارائه مبانی اخلاق اجتماعی بوده و جامعه امروزی به این مقوله نیاز جدی دارد.
وقتی هالیوود مهمترین تولیدات خود را بر سیاست اسلام هراسی و ایران هراسی استوار کرده است، سینمای ایران نیز باید با ساخت آثار ضد آمریکایی وارد عرصه جنگ فرهنگی شود تا سیاست ضد ایرانی اسلامی هالیوود را بی‌اثر کند.
سینمای آمریکا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا امروز یکی از مهمترین سیاست‌های خود را بر محور «اسلام هراسی» و «ایران هراسی» استوار کرده است و آثار بسیاری را با این موضوع تولید و روانه پرده سینما‌های جهان کرده است. متاسفانه این آثار ذهنیت عموم مردم جهان را تسخیر کرده و تصویری دروغین از ایران اسلامی به آنها القا کرده است. در مقابل برخی از کارگردانان ایرانی نیز به دلایل مختلف از جمله مخالفت با سیاست‌های موجود و یا درک نادرست از حاکمیت با وارونه جلوه دادن وضعیت ایران در فیلم‌های خود عمدا بر آنچه هالیوود علیه کشور ما ارائه کرده صحه گذاشته‌اند.
از آنجایی که جشنواره‌های کشور‌های غربی نگاه خصمانه‌ای به ایران دارند فیلم‌هایی که تصویری درست و بدون سیاه انگاری و سیاه نمایی به مخاطب ارائه کنند پذیرفته نمی‌شوند. برخی از فیلمسازان ایرانی به صرف حضور و دیده شدن آنچه را که این جشنواره‌ها می‌خواهند را در فیلم‌های خود انعکاس می‌دهند. به همین دلیل خواسته و ناخواسته سینمای ضد ایرانی هالیوود را یاری می‌دهند.
باید بدانیم سینما در همه جای جهان ابزار سیاست است و باید در خدمت حاکمیت باشد این گزاره چه درست باشد چه غلط گریزی از آن نیست. چرا که کشور‌های غربی و معاند با ابزار سینما سعی در تسخیر کشور‌های دیگر بخصوص ایران دارند. پس چرا ما با این ابزار کارآمد وارد کارزار فرهنگی نشویم؟ متاسفانه سینمای هالیوود توانسته با همین ابزار ذهنیت جوان ایرانی را به خود معطوف کند و رویای آمریکایی را به آنها حقنه کند.
اگر سینمای ایران نتواند چهره واقعی آمریکا و همپیمانانش بخصوص رژیم صهیونیستی که تجسمی حقیقی از شیطانی جنگ افروز است را به تصویر بکشد پس سینمای کارآمدی نیست. ما نمی‌توانیم در شرایطی که همه غرب با همه توش و توان خود به جنگ ایران اسلامی بخصوص در جبهه فرهنگی آمده‌اند ما تنها به آثار اجتماعی و منتقدانه دلخوش کنیم و نسبت به حرکت‌های ضد اسلامی ـ ایرانی بی‌تفاوت باشیم.
اگر ایران از سال‌ها پیش سینمای ضدآمریکایی را در پاسخ به سینمای ضد ایرانی آمریکا ایجاد می‌کرد و چهره خصمانه آمریکا را بدون هیچ اغراقی به تصویر می‌کشید بدون شک امروز در حوزه جهاد تبیین گامی جلوتر از وضعیت فعلی بودیم. حقیقتا دست سینمای ایران در حوزه سینمای ضد آمریکایی و ضد صهیونیستی خالی است و جز چند اثر مانند فیلم سینمایی «بازمانده» به کارگردانی زنده یاد «سیف‌الله داد» و «طوفان شن» به کارگردانی «جواد شمقدری» چیزی برای ارائه نداریم.
حال آنکه موضوعات متعددی درباره اقدامات خصمانه آمریکا و رژیم صهیونیستی وجود دارند که می‌توانند دستمایه آثار سینمایی فاخری شوند. از دخالت‌های آمریکا و اسرائیل غاصب در ترور دانشمندان و فرماندهان نظامی ایران تا حضور نامشروع آنها در کشور‌های اسلامی هر کدام می‌توانند موضوع یک فیلم سینمایی و حتی سریال‌های تلویزیونی شوند.
سینمای ایران نباید اجازه دهد نیرو‌های مسلح کشورمان در عرصه مبارزه با دشمنان پرشمار انقلاب اسلامی یک تنه مبارزه کنند، سینماگران نیز در میدان جنگ فرهنگی با همه توان وارد شوند چرا که بدون پشتوانه فرهنگی تلاش مستمر نیرو‌های مسلح بازتاب وسیعی نخواهد داشت.
جواد شمقدری ، کارگردان و فیلمنامه نویس برجسته ایرانی درباره کمرنگی فیلم‌های تاریخ انقلاب اسلامی خصوصاً مسائل مرتبط با دخالت‌های آمریکا و جنایت‌های او اشاره کرد که به‌خلاف هالیوود که به این موضوعات مدام می‌پردازد، در ایران یک سیاست غلطی از همان ابتدا و به‌مرور جا افتاد که در این خصوص ورود چندانی نکنند که به‌نوعی شاید بتوان آن را توطئه داخلی در نظر گرفت. در حوزه دفاع مقدس اگر این اتفاق چندان رخ نداد و فیلم‌های سینمایی ساخته شده است، شاید به‌دلیل بار معنوی خاصی باشد که داشته است و شکر خدا این بلا سرش نیامد.
البته نباید از ذکر این نکته مهم غفلت کرد که بسیاری از هنرمندان ما اعم از کارگردان، نویسنده و خصوصاً بازیگران از حضور و شرکت در ساخت فیلم‌های ضدآمریکایی ابا دارند زیرا امکان دارد که گرین‌کارت‌های آنان باطل شود و برای ورود و خروج به کشورهایی مانند آمریکا و کانادا دچار مشکل شوند.
در هر حال شرایط به‌گونه‌ای رقم خورده است که بعد از نزدیک به 25 سال از ساخت فیلم «طوفان شن» بار دیگر درباره موضوع تسخیر لانه جاسوسی و چالش‌های سیاسی ایران با آمریکا در تاریخ انقلاب سریالی ساختم که البته مقداری از فیلمبرداری آن به‌دلیل کرونا باقی مانده است.
اهمیت این هنر هفتم به گونه ای است که لنین از سردمداران نظام کمونیست شوروی سابق می گوید: سینما با ما ، همه ارتش های دنیا بر علیه ما ، سرانجام پیروز خواهیم شد. این جمله به خوبی نشانگر اهمیت و قدرت سینماست. نقش این هنر در جهت دهی افکار عمومی بسیار تأثیر گذار است و دولت ها سعی می کنند با ایجاد اتاق فکر و سرمایه گذاری های وسیع تفکرات و آرمانهایشان را به مردم دیگر کشورها دیکته کنند. بنابراین محتوای تولید شده در سینما بسیار برای جوامع مهم است .
سینما از محدوده یک سرگرمی پا را بسیار فراتر گذاشته و فرهنگ ها و ارزش های جوامع مختلف را هدف قرار داده و به علت جذابیت بالای ان بسیار نتأثیر گذار بوده و تجربه نشان داده ، نادیده گرفتن آن امری غیر عاقلانه است .
اما متأسفانه بجزء چند کار معدود و قابل تأمل در حوزه سینما پیرامون آرمان های انقلابی ،جمهوری اسلامی و نشان دهنده چهره واقعی دولت استعمار گر غربی ، هیچ دستاوردی دیگری در این حوزه نداشته ایم .
مدیران فرهنگی کشور در ادوار گذاشته تا کنون ، سیاست گذاری در این حوزه را فراموش کرده و بیشتر به دنبال آمار و ارقام برای جلب نظر مدیران بالا دستی و گمراه کردن افکار عمومی بوده اند و راه و طریق مشخصی را برای سینما گر مشخص نکرده اند تا افقی برای آن تعیین گردد .
