فرشته محقق، طبق خبرها وضعیت هوای قم نارنجی است اما مردمی که در قم زندگی می کنند بحران را جدی تر می بینند و معتقد هستند هوای قم از نارنجی عبور کرده است.
بررسیها نشان میدهد میانگین بارش سالانه در قم به ۹۶ میلیمتر کاهش یافته که نسبت به سال گذشته، کاهشی ۲۷ درصدی داشته است. این افت بارندگی همراه با افزایش دما و تبخیر، موجب افت شدید سطح آبهای زیرزمینی و خشک شدن تالابها و دریاچههای منطقه شده است.
یکی از پیامدهای اصلی این وضعیت، افزایش روزهای گردوغبار و خیزش ریزگردها در استان است. مدیرکل مدیریت بحران استان قم اعلام کرده که قطع حقابههای زیستمحیطی و تغییرات اقلیمی از مهمترین عوامل خیزش ریزگردها هستند؛ پدیدهای که نهتنها کیفیت هوا را بهشدت کاهش میدهد، بلکه سلامت ساکنان و کشاورزی منطقه را نیز تهدید میکند.
از دیگر آثار بحران اقلیمی در قم، گسترش بیابانزایی است. مطالعات نشان میدهد که طی سالهای اخیر، اراضی شور و بیابانی ۱۵ درصد افزایش یافته و پوشش گیاهی نیز ۵ درصد کاهش داشته است. بیشترین افزایش اراضی شور در بخش غربی استان قم ثبت شده است که بیانگر گسترش بیابان و کاهش زمینهای قابل کشت در این منطقه است.
در راستای مقابله با این چالشها، نهادهای مسئول در استان قم اقداماتی را آغاز کردهاند. از جمله این اقدامات، توسعه هواشناسی کاربردی در بخش کشاورزی با همکاری جهاد کشاورزی استان است. در این طرح، بر اساس دادههای هواشناسی و شرایط اقلیمی، توصیههایی برای زمانبندی کاشت، برداشت و سمپاشی ارائه میشود تا بهرهوری افزایش و خسارات ناشی از شرایط جوی کاهش یابد.
با این حال، کارشناسان تأکید دارند که مقابله مؤثر با بحران اقلیمی قم نیازمند برنامهریزی جامع، مدیریت پایدار منابع آب، ارتقای آگاهی عمومی و بهرهگیری از فناوریهای نوین مانند مدلهای پیشرفته اقلیمی و تصاویر ماهوارهای است. تنها با اقدامات هماهنگ و همکاری همهجانبه میتوان از تشدید بحران جلوگیری و آیندهای پایدار برای استان قم ترسیم کرد.
به موضوع گرم شدن هوا و افزایش میزان گرد و غبار میبایست توجه جدی شود. توصیه میشود به گزارش مرکز بهداشت استان که به بررسی آثار آلودگی هوا و میزان مرگومیر ناشی از گرد و غبار پرداخته است، استناد شود. این آلودگیها تمامی بخشهای اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی استان را تحت تأثیر قرار دادهاند؛ از جمله کاهش عمر مفید ماشینآلات، آسیب به سیستمهای کامپیوتری، کاهش تولید محصولات کشاورزی، آسیب به باغات و زنبورداری در پی دارد.
کیفیت هوا، به عنوان یکی از اساسیترین ارکان زندگی، مستقیماً بر سلامت انسانها، حیوانات و گیاهان تأثیرگذار است و آلودگی هوا میتواند به شدت بر کارکرد طبیعی تمامی موجودات زنده اثر منفی بگذارد. آثار اقتصادی، اجتماعی، و بهداشتی گرد و غبار غیرقابل چشمپوشی است و باید با برنامهریزی مناسب برای مقابله با این معضل اقدام جدی صورت گیرد.
زمانی که گرد و غبار در سطح شهر وجود دارد، بهوضوح میتوان تفاوت محسوس رفتار اجتماعی مردم را با زمانهایی که بارندگی رخ میدهد مشاهده کرد. در روزهای بارانی، مردم سرزنده و خوشحال هستند، اما در روزهایی که گرد و خاک در فضا پخش میشود، عموم افراد دچار ناراحتی و کسالت میشوند. با توجه به آسیب های موجود لازم است ضمن اطلاع رسانی دقیق به شهروندان همچنین تلاش وافری برای کاهش بحران بوجود آمده توسط مسیولان صورت گیرد .



